Nederschelde
of
Reep
Op de Nederschelde onder de overwelving (oostelijke tunnel) van het François Laurentplein
📋 BESCHRIJVING
De Nederschelde of dus ook de 'Reep' genoemd, is het gedeelte van de Schelde in de Gentse binnenstad, tussen de Ketelvaart aan de Waalse Krook en de plaats waar in het verleden de samenvloeiing van de Leie en de Schelde was, Portus Ganda.
Het stuk rivier vanaf de bron tot in Gent is de Bovenschelde waarvan een gedeelte in Gent de Muinkschelde of Opper-Schelde wordt genoemd.
Vanaf de sluis in Gentbrugge en verder stroomafwaarts waar de getijdewerking zichtbaar is, noemt men de waterloop de Zeeschelde.
Het stuk rivier vanaf de bron tot in Gent is de Bovenschelde waarvan een gedeelte in Gent de Muinkschelde of Opper-Schelde wordt genoemd.
Vanaf de sluis in Gentbrugge en verder stroomafwaarts waar de getijdewerking zichtbaar is, noemt men de waterloop de Zeeschelde.
Bron:
Wikipedia
Wikipedia
🌊 SAMENVLOEIING LEIE EN SCHELDE
Gent ontstond uit Keltische woonkernen in het gebied van de samenvloeiing van de Leie en de Schelde.
De naam Gent is niet toevallig afgeleid van het Keltische Ganda, wat monding betekent.
Uiteraard gaat het hier over de monding van de Leie IN de Schelde.
Zou je het kunnen geloven dat op een bepaald moment de stad Gent haar oorsprong verloochende en deze monding letterlijk bedolf onder een laag aarde en asfalt?
Ondenkbaar (inmiddels) maar helaas waar!
Door de aanleg van de Ringvaart rond Gent en het daaropvolgende verdwijnen van de scheepvaart uit Gent en door geurhinder werd in de jaren 1960 besloten om het gedeelte tussen het Bisdomplein en de Nieuwbrugkaai te dempen en er parkeerruimte van te maken waardoor de samenvloeiing van Leie en Schelde naar de Ringvaart werd verlegd en in de Gentse binnenstad werd verbroken.
Aan het einde van de 20e eeuw vond men het dichtgooien van dergelijke waterwegen een fout.
Geurhinder was niet langer relevant, omdat de grote collectorwerken voor een sterke waterkwaliteitsverbetering gezorgd hebben.
Daarom heeft men in 2002 de gedempte Nederschelde heropend, de Portus Ganda-omgeving heraangelegd en zo gezorgd voor het herstel van de historische samenvloeiing van Schelde en Leie.
Een complex werk van lange adem met heel wat moeilijkheden want hiervoor dienden ondermeer drie bruggen en een sluis gebouwd te worden.
De nieuwe bruggen over de Nederschelde zijn:
Het project is een onderdeel van het project Water in Historic City Centres.
Op 22 september 2010 werd gestart met de bouw van de Scaldissluis aan de Oude Beestenmarkt.
Deze sluis is noodzakelijk omdat het waterpeil van de Nederschelde, en de overige waterlopen in het Gentse stadscentrum, ongeveer 1,2 m hoger ligt dan het water aan de Nieuwbrugkaai en Portus Ganda.
De Scaldissluis werd opgeleverd in de zomer van 2012, waardoor het eigenlijke open graven van de Nederschelde mogelijk werd.
Aan deze sluis is er een kajakglijbaan voorzien zodat kajakkers de sluis kunnen passeren, zonder te moeten omdragen.
Op 4 maart 2013 werd van gestart gegaan met de voorlaatste fase van het project; de herinrichting van de Oude Beestenmarkt en omgeving.
Deze werken werden opgeleverd tegen de zomer van 2013.
Het totale project had ondertussen al enkele jaren vertraging opgelopen.
Na een ludieke actie van enkele Gentenaars begin 2014, werd gemeld dat de allerlaatste werf van het project later dat jaar zou worden aanbesteed: de eigenlijke openlegging van de Nederschelde tussen de Reep, vanaf de Wijdenaardbrug, en de Nieuwbrugkaai ter hoogte van de Scaldissluis.
De werken hiervoor zouden dan starten in het najaar van 2014 en tegen het najaar van 2015 afgerond zijn, maar uiteindelijk zou de heropening van de Nederschelde, en dus ook de historische samenvloeiing van Schelde en Leie, pas voltooid worden in het najaar 2018.
De start van het openleggen van de Reep startte op 4 november 2016.
Het project heeft dus zo'n 16 jaar geduurd.
Op 24 september 2018 werd het laatste beetje grond in de Reep tussen de Schelde en de Leie weggegraven, waarmee de samenvloeiing van beide rivieren opnieuw een feit was.
De kostprijs van de werken bedroeg 3.500.000 euro, waarvan 2.500.000 euro door De Vlaamse Waterweg nv, 500.000 euro door FARYS en 500.000 euro door de stad Gent betaald werden.
Reep is eveneens de naam van een straat langs de Nederschelde.
De naam Gent is niet toevallig afgeleid van het Keltische Ganda, wat monding betekent.
Uiteraard gaat het hier over de monding van de Leie IN de Schelde.
Zou je het kunnen geloven dat op een bepaald moment de stad Gent haar oorsprong verloochende en deze monding letterlijk bedolf onder een laag aarde en asfalt?
Ondenkbaar (inmiddels) maar helaas waar!
Door de aanleg van de Ringvaart rond Gent en het daaropvolgende verdwijnen van de scheepvaart uit Gent en door geurhinder werd in de jaren 1960 besloten om het gedeelte tussen het Bisdomplein en de Nieuwbrugkaai te dempen en er parkeerruimte van te maken waardoor de samenvloeiing van Leie en Schelde naar de Ringvaart werd verlegd en in de Gentse binnenstad werd verbroken.
Aan het einde van de 20e eeuw vond men het dichtgooien van dergelijke waterwegen een fout.
Geurhinder was niet langer relevant, omdat de grote collectorwerken voor een sterke waterkwaliteitsverbetering gezorgd hebben.
Daarom heeft men in 2002 de gedempte Nederschelde heropend, de Portus Ganda-omgeving heraangelegd en zo gezorgd voor het herstel van de historische samenvloeiing van Schelde en Leie.
Een complex werk van lange adem met heel wat moeilijkheden want hiervoor dienden ondermeer drie bruggen en een sluis gebouwd te worden.
De nieuwe bruggen over de Nederschelde zijn:
- de Wijdenaardbrug (wijden aard of brede aanlegplaats): tussen het Bisdomplein en de Reep (opgeleverd voorjaar 2007
- de Nieuwbrug: tussen de Keizer Karelstraat en de Sint-Jacobsnieuwstraat (opgeleverd eind 2007)
- de Bavobrug: een voetgangers- en fietsbrug aan de samenvloeiing van Leie en Schelde tussen de Veerkaai en de Nieuwbrugkaai (opgeleverd zomer 2007)
Het project is een onderdeel van het project Water in Historic City Centres.
Op 22 september 2010 werd gestart met de bouw van de Scaldissluis aan de Oude Beestenmarkt.
Deze sluis is noodzakelijk omdat het waterpeil van de Nederschelde, en de overige waterlopen in het Gentse stadscentrum, ongeveer 1,2 m hoger ligt dan het water aan de Nieuwbrugkaai en Portus Ganda.
De Scaldissluis werd opgeleverd in de zomer van 2012, waardoor het eigenlijke open graven van de Nederschelde mogelijk werd.
Aan deze sluis is er een kajakglijbaan voorzien zodat kajakkers de sluis kunnen passeren, zonder te moeten omdragen.
Op 4 maart 2013 werd van gestart gegaan met de voorlaatste fase van het project; de herinrichting van de Oude Beestenmarkt en omgeving.
Deze werken werden opgeleverd tegen de zomer van 2013.
Het totale project had ondertussen al enkele jaren vertraging opgelopen.
Na een ludieke actie van enkele Gentenaars begin 2014, werd gemeld dat de allerlaatste werf van het project later dat jaar zou worden aanbesteed: de eigenlijke openlegging van de Nederschelde tussen de Reep, vanaf de Wijdenaardbrug, en de Nieuwbrugkaai ter hoogte van de Scaldissluis.
De werken hiervoor zouden dan starten in het najaar van 2014 en tegen het najaar van 2015 afgerond zijn, maar uiteindelijk zou de heropening van de Nederschelde, en dus ook de historische samenvloeiing van Schelde en Leie, pas voltooid worden in het najaar 2018.
De start van het openleggen van de Reep startte op 4 november 2016.
Het project heeft dus zo'n 16 jaar geduurd.
Op 24 september 2018 werd het laatste beetje grond in de Reep tussen de Schelde en de Leie weggegraven, waarmee de samenvloeiing van beide rivieren opnieuw een feit was.
De kostprijs van de werken bedroeg 3.500.000 euro, waarvan 2.500.000 euro door De Vlaamse Waterweg nv, 500.000 euro door FARYS en 500.000 euro door de stad Gent betaald werden.
Reep is eveneens de naam van een straat langs de Nederschelde.
Maar er is iets vreemds aan deze samenvloeiing.
De Nederschelde is abnormaal klein, uiteraard als gevolg van een reeks menselijke ingrepen, maar vooral: ze verandert abrupt van richting en lijkt veeleer uit te monden in de Leie dan omgekeerd!
De hydrografie – de beschrijving van de waterlopen in een stroomstelsel – leert ons dat wanneer twee ongeveer gelijkwaardige rivieren samenvloeien, de rivier die de verdere stroomrichting bepaalt als hoofdrivier wordt beschouwd.
Het is een universeel fenomeen: het oog neemt de continuïteit van de hoofdrivier waar en beschouwt de andere dus als zijrivier.
Maar wat blijkt?
Stroomafwaarts van Gent spreekt men al meer dan duizend jaar van de Schelde.
Waarschijnlijk al veel langer: rivierennamen zijn heel oud en hebben bijna allemaal een Keltische oorsprong.
Antwerpen ligt dus niet aan de Leie...
Deze opmerkelijke contradictie met de huidige situatie aan de Portus Ganda en ook met de toestand in de enkele eeuwen daarvoor (zoals bijvoorbeeld te zien is op het schilderij uit 1534), vormt op zich al een belangrijke aanwijzing dat de natuurlijke samenvloeiing in Gent in een nog verder verleden helemaal anders was.
En tot slot ...
De mens greep in... en drastisch!
De situatie met één ‘Leie’ en één ‘Schelde’ ter hoogte van de Portus Ganda is hoe dan ook artificieel.
Ons idee van één vast punt van samenvloeien komt voort uit de door de mens geschapen mogelijkheden van waterbeheersing binnen vaste hoge verstevigde oevers en kaaimuren, in ogenschijnlijk onveranderlijke stroombeddingen.
Maar het is wel duidelijk dat rivieren dynamische fenomenen zijn die nooit vast liggen, tenzij de mens ingrijpt.
Maar ook in de geschiedenis van die menselijke ingrepen valt het niet mee om een precieze locatie van samenvloeien van Leie en Schelde aan te duiden.
Er is altijd meer dan één monding geweest.
Dat is nu eenmaal de normale gang van zaken wanneer twee min of meer aan elkaar gewaagde rivieren elkaar ontmoeten in een overstromingsvlakte.
Vanuit de complexe natuurlijke toestand heeft een lange evolutie, met als voornaamste doel het beheersen van de waterpeilen, geleid tot de huidige nagenoeg volkomen artificiële situatie.
Vandaag vloeien Leie- en Scheldewater samen, niet in Gent-centrum, maar in de Ringvaart.
Stroomrichtingen en debieten worden constant gemoduleerd via een complex samenspel van waterbeheersing met stuwen en kanalen.
Hierbij speelt het waterlopennet in het stadscentrum binnen de Ringvaart geen rol van enige betekenis meer.
We kunnen de Gentse waterlopen het best omschrijven als een wijdvertakt binnenmeer, verdeeld over twee waterpeilen.
Niets is nog wat het lijkt.
De dichter Erwin Mortier ziet het juist wanneer hij schrijft dat “de twee rivieren in onze stad niet zozeer samenvloeien, als in elkaars armen inslapen” (Godenslaap, p. 106).
De Nederschelde is abnormaal klein, uiteraard als gevolg van een reeks menselijke ingrepen, maar vooral: ze verandert abrupt van richting en lijkt veeleer uit te monden in de Leie dan omgekeerd!
De hydrografie – de beschrijving van de waterlopen in een stroomstelsel – leert ons dat wanneer twee ongeveer gelijkwaardige rivieren samenvloeien, de rivier die de verdere stroomrichting bepaalt als hoofdrivier wordt beschouwd.
Het is een universeel fenomeen: het oog neemt de continuïteit van de hoofdrivier waar en beschouwt de andere dus als zijrivier.
Maar wat blijkt?
Stroomafwaarts van Gent spreekt men al meer dan duizend jaar van de Schelde.
Waarschijnlijk al veel langer: rivierennamen zijn heel oud en hebben bijna allemaal een Keltische oorsprong.
Antwerpen ligt dus niet aan de Leie...
Deze opmerkelijke contradictie met de huidige situatie aan de Portus Ganda en ook met de toestand in de enkele eeuwen daarvoor (zoals bijvoorbeeld te zien is op het schilderij uit 1534), vormt op zich al een belangrijke aanwijzing dat de natuurlijke samenvloeiing in Gent in een nog verder verleden helemaal anders was.
En tot slot ...
De mens greep in... en drastisch!
De situatie met één ‘Leie’ en één ‘Schelde’ ter hoogte van de Portus Ganda is hoe dan ook artificieel.
Ons idee van één vast punt van samenvloeien komt voort uit de door de mens geschapen mogelijkheden van waterbeheersing binnen vaste hoge verstevigde oevers en kaaimuren, in ogenschijnlijk onveranderlijke stroombeddingen.
Maar het is wel duidelijk dat rivieren dynamische fenomenen zijn die nooit vast liggen, tenzij de mens ingrijpt.
Maar ook in de geschiedenis van die menselijke ingrepen valt het niet mee om een precieze locatie van samenvloeien van Leie en Schelde aan te duiden.
Er is altijd meer dan één monding geweest.
Dat is nu eenmaal de normale gang van zaken wanneer twee min of meer aan elkaar gewaagde rivieren elkaar ontmoeten in een overstromingsvlakte.
Vanuit de complexe natuurlijke toestand heeft een lange evolutie, met als voornaamste doel het beheersen van de waterpeilen, geleid tot de huidige nagenoeg volkomen artificiële situatie.
Vandaag vloeien Leie- en Scheldewater samen, niet in Gent-centrum, maar in de Ringvaart.
Stroomrichtingen en debieten worden constant gemoduleerd via een complex samenspel van waterbeheersing met stuwen en kanalen.
Hierbij speelt het waterlopennet in het stadscentrum binnen de Ringvaart geen rol van enige betekenis meer.
We kunnen de Gentse waterlopen het best omschrijven als een wijdvertakt binnenmeer, verdeeld over twee waterpeilen.
Niets is nog wat het lijkt.
De dichter Erwin Mortier ziet het juist wanneer hij schrijft dat “de twee rivieren in onze stad niet zozeer samenvloeien, als in elkaars armen inslapen” (Godenslaap, p. 106).
Bron:
Wikipedia
Natuurpunt Gent
Wikipedia
Natuurpunt Gent
🚣 PEDDEL-INFO
De Nederschelde (of Reep) heeft een lengte van 2,3km.
Een stukje is ondertunneld door met 2 tunnelkokers, elke koker heeft een te volgen enkelrichting.
De tunnel is inmiddels mooi verlicht en kunststof flappen houden de duiven en andere vogels er buiten.
Het erdoor varen is daardoor niet onaangenaam, zeker ongevaarlijk maar kan nog steeds een 'beklemmend' gevoel geven voor sommige peddelaars.
Toon begrip voor deze eventuele angst door hen op voorhand hiervoor te waarschuwen en zo nodig dit stuk te vermijden door om te varen via de Ketelvest en Leie.
Een stukje is ondertunneld door met 2 tunnelkokers, elke koker heeft een te volgen enkelrichting.
De tunnel is inmiddels mooi verlicht en kunststof flappen houden de duiven en andere vogels er buiten.
Het erdoor varen is daardoor niet onaangenaam, zeker ongevaarlijk maar kan nog steeds een 'beklemmend' gevoel geven voor sommige peddelaars.
Toon begrip voor deze eventuele angst door hen op voorhand hiervoor te waarschuwen en zo nodig dit stuk te vermijden door om te varen via de Ketelvest en Leie.
✔️ BEVAREN
Op de Nederschelde of Reep heb ik reeds enkele keren gepeddeld.
Heb jij hier in of eerder ook wel al eens gevaren met kajak,kano of sup?
Mail je mij dan wat meer informatie over het peddelen op de Nederschelde/Reep?
Bedankt!
📷 FOTO'S
🎞️ OUDE FOTO'S
❗️GEVAAR - PROBLEMEN op de NEDERSCHELDE (Gent) ❓
- De Nederschelde of Reep is overwelft ter hoogte het François Laurentplein. De tunnel is mooi verlicht en hoog en breed genoeg, je kan er met een kleine boot door, maar kan toch wat beangstigend zijn voor mensen met claustrofobie of voor kinderen.
Iets gevaarlijks of abnormaals opgemerkt op de Nederschelde in Gent?
Gebruik de link hieronder en vul daarop in het mailtje alles met een icoontje nauwkeurig aan, om dit probleem te mailen naar de stad Gent.
Gebruik de link hieronder en vul daarop in het mailtje alles met een icoontje nauwkeurig aan, om dit probleem te mailen naar de stad Gent.
Binnen deze organisatie worden deze meldingen steeds onderzocht en indien mogelijk verholpen of ter plaatse gesignaleerd zodat alle gebruikers de waterweg veilig kunnen gebruiken.
BEDANKT! 💐
BEDANKT! 💐
👨💻 LINKS
Lees de disclaimer!
Contacteer me alsjeblieft als je mijn foto's wenst te gebruiken. Please contact me for using my pictures. |