Dender
Koeien nemen een fris bad in de Dender tijdens een loeiend hete zomerdag
📋 BESCHRIJVING
De Dender (Frans: Dendre, Waals: Tinre) is een rivier in België in het stroomgebied van de Schelde.
Deze stroomt door de provincies Henegouwen en Oost-Vlaanderen over een lengte van 65 kilometer waarvan 48,2 km van de grens Wallonië-Vlaanderen tot de monding in de Schelde te Dendermonde.
Ze ontstaat te Aat (hoogte ong. 65 meter) door samenvloeiing van de Oostelijke Dender (bron op de grens tussen Masnuy-Saint-Jean en Masnuy-Saint-Pierre) en de Westelijke of Kleine Dender (bron te Barry) en mondt te Dendermonde in de Zeeschelde uit.
Verschillende zijbeken en riviertjes voeden de rivier.
De belangrijkste zijrivier van de Dender is de Mark.
Ook de Zulle (Sille in het frans), de Trimpont, de Ancre, de Molenbeek te Zandbergen, de Bellebeek en de Molenbeek te Hofstade zijn grote zijbeken van de Dender.
Vroeger was de stroom 10 tot 12 meter breed en ongeveer 80 kilometer lang.
In de zomer, bij laag water, kon men de rivier op verschillende plaatsen te voet oversteken, in de winter deden zich regelmatig grote overstromingen voor.
De Dender is immers voor zo'n 90% afhankelijk van regenwater.
Door kanalisering is deze bijrivier van de Schelde zo'n 15 kilometer korter geworden en bevaarbaar voor schepen tot 300 ton maar wordt deze momenteel vooral voor recreatie benut.
Deze stroomt door de provincies Henegouwen en Oost-Vlaanderen over een lengte van 65 kilometer waarvan 48,2 km van de grens Wallonië-Vlaanderen tot de monding in de Schelde te Dendermonde.
Ze ontstaat te Aat (hoogte ong. 65 meter) door samenvloeiing van de Oostelijke Dender (bron op de grens tussen Masnuy-Saint-Jean en Masnuy-Saint-Pierre) en de Westelijke of Kleine Dender (bron te Barry) en mondt te Dendermonde in de Zeeschelde uit.
Verschillende zijbeken en riviertjes voeden de rivier.
De belangrijkste zijrivier van de Dender is de Mark.
Ook de Zulle (Sille in het frans), de Trimpont, de Ancre, de Molenbeek te Zandbergen, de Bellebeek en de Molenbeek te Hofstade zijn grote zijbeken van de Dender.
Vroeger was de stroom 10 tot 12 meter breed en ongeveer 80 kilometer lang.
In de zomer, bij laag water, kon men de rivier op verschillende plaatsen te voet oversteken, in de winter deden zich regelmatig grote overstromingen voor.
De Dender is immers voor zo'n 90% afhankelijk van regenwater.
Door kanalisering is deze bijrivier van de Schelde zo'n 15 kilometer korter geworden en bevaarbaar voor schepen tot 300 ton maar wordt deze momenteel vooral voor recreatie benut.
Hieronder: De Dender op het oudst getekende stadsplan van Aalst door Jacob van Deventer die tussen 1540 en 1575 heel wat plannen tekende, met een vergelijk anno 2024 op OpenStreetMap
Hieronder: De Nieuwe Dender te Dendermonde, en rechts de oorspronkelijke loop van de Dender voor de kanalisatie te Dendermonde (eind 18de eeuw)
In de zomermaanden kan het volledig bevaarbaar deel gevolgd worden aan boord van enkele binnenschepen die op die manier het einde van hun loopbaan wat verleggen.
Vanaf Aat kan men via het Kanaal Blaton-Aat en het Kanaal Nimy-Blaton-Péronnes, Doornik en Bergen bereiken.
Het loont beslist de moeite de rivier te volgen en de volgende steden te doorkruisen: Geraardsbergen, Ninove, Aalst en Dendermonde.
De Dender is geen getijderivier meer.
Door het sluizenstelsel wordt hij van de Schelde afgesneden.
Op de Dender zijn er 14 sluizen (!) :
Vanaf Aat kan men via het Kanaal Blaton-Aat en het Kanaal Nimy-Blaton-Péronnes, Doornik en Bergen bereiken.
Het loont beslist de moeite de rivier te volgen en de volgende steden te doorkruisen: Geraardsbergen, Ninove, Aalst en Dendermonde.
De Dender is geen getijderivier meer.
Door het sluizenstelsel wordt hij van de Schelde afgesneden.
Op de Dender zijn er 14 sluizen (!) :
- Dendermonde
- Denderbelle
- Aalst
- Teralfene
- Denderleeuw
- Pollare
- Idegem
- Geraardsbergen
- Deux-Acren
- Lessines
- Papignies
- Rebaix
- Bilhée
- Ath
Oude Dender
De stad Dendermonde dankt haar naam aan het feit dat de Dender er uitmondt in de Schelde.
Ten gevolge van deze gunstige ligging werd er een burcht gebouwd waarrond mensen zich kwamen vestigen.
De bevolking nam geleidelijk toe en op deze manier ontstond de stad Dendermonde, die vanaf de 11de eeuw een belangrijke economische rol vervulde door haar handel met steden die langs de Schelde en Dender gelegen waren.
Het stratenplan van de stad werd bepaald door de loop van de Dender.
De Oude Denderloop vormt dan ook een illustratie van de middeleeuwse bloei van de stad, gelegen aan de samenloop van Dender en Schelde, waarbij prioritair het behoud van het open water voorzien werd.
Toen de monding van de Dender halfweg de jaren '70 in de vorige eeuw verlegd werd naar het noordwesten van de stad, werd de Denderloop door de stad afgedamd van de Dender.
Hieronder heb je een van de laatste luchtopnames waarop je nog goed de loop en de monding van de Dender doorheen de stad Dender-monde (koppelteken!) kan zien.
Ten gevolge van deze gunstige ligging werd er een burcht gebouwd waarrond mensen zich kwamen vestigen.
De bevolking nam geleidelijk toe en op deze manier ontstond de stad Dendermonde, die vanaf de 11de eeuw een belangrijke economische rol vervulde door haar handel met steden die langs de Schelde en Dender gelegen waren.
Het stratenplan van de stad werd bepaald door de loop van de Dender.
De Oude Denderloop vormt dan ook een illustratie van de middeleeuwse bloei van de stad, gelegen aan de samenloop van Dender en Schelde, waarbij prioritair het behoud van het open water voorzien werd.
Toen de monding van de Dender halfweg de jaren '70 in de vorige eeuw verlegd werd naar het noordwesten van de stad, werd de Denderloop door de stad afgedamd van de Dender.
Hieronder heb je een van de laatste luchtopnames waarop je nog goed de loop en de monding van de Dender doorheen de stad Dender-monde (koppelteken!) kan zien.
Het laatste stuk werd bovendien gedempt en bleef jarenlang een mistroostige kale plek in de stad ten behoeve van parking voor koning auto.
Dendermonde wou zelfs zijn naam geen eer meer aan doen!
Dendermonde werd Dendergeenmonde.
Jarenlang werd er door actiegroepen geijverd om de rivier weer te herstellen in een min of meer natuurlijke staat.
De relevante wetgeving uit 2007 bepaalt dat stadsgezichten die langer dan 10 jaar onaangeroerd blijven automatisch als stadsgezicht beschermd worden.
Omdat het laatste deel Gedempte Dender sinds de oorspronkelijke inrichting als parking in de jaren ’80 onaangeroerd bleef liggen, werd de locatie nu automatisch als beschermd stadsgezicht geklasseerd door de Vlaamse regering.
Daarom is eigenaar 'De Vlaamse Waterweg' op lange termijn van plan de Gedempte Dender weer open te leggen als rivier richting Schelde.
Omdat dit nog lang zal duren en omdat het deel aan de kant van de Noordlaan toch niet zo druk gebruikt wordt als parking en elders alternatieve parkeerplaatsen voorzien werden, wilde het stadsbestuur van Dendermonde voor een mooiere tijdelijke inrichting zorgen.
Het terrein ligt er nu bij als grauwe, stoffige vlakte, vaak een doorn in het oog van de vele buurtbewoners en voorbijgangers.
Anno 2020 kwamen deze plannen eindelijk tot uitvoering.
Dendermonde wou zelfs zijn naam geen eer meer aan doen!
Dendermonde werd Dendergeenmonde.
Jarenlang werd er door actiegroepen geijverd om de rivier weer te herstellen in een min of meer natuurlijke staat.
De relevante wetgeving uit 2007 bepaalt dat stadsgezichten die langer dan 10 jaar onaangeroerd blijven automatisch als stadsgezicht beschermd worden.
Omdat het laatste deel Gedempte Dender sinds de oorspronkelijke inrichting als parking in de jaren ’80 onaangeroerd bleef liggen, werd de locatie nu automatisch als beschermd stadsgezicht geklasseerd door de Vlaamse regering.
Daarom is eigenaar 'De Vlaamse Waterweg' op lange termijn van plan de Gedempte Dender weer open te leggen als rivier richting Schelde.
Omdat dit nog lang zal duren en omdat het deel aan de kant van de Noordlaan toch niet zo druk gebruikt wordt als parking en elders alternatieve parkeerplaatsen voorzien werden, wilde het stadsbestuur van Dendermonde voor een mooiere tijdelijke inrichting zorgen.
Het terrein ligt er nu bij als grauwe, stoffige vlakte, vaak een doorn in het oog van de vele buurtbewoners en voorbijgangers.
Anno 2020 kwamen deze plannen eindelijk tot uitvoering.
Het is weer een stap in de richting van een definitief herstel.
Maar tot een volledige heropening van de Denderloop in Dendermonde zal het allicht nooit meer komen.
Het volledig traject met monding in de Zeeschelde open leggen vereist immers op het einde van de historische Denderloop een grote en dure sluis om de stad te beschermen tegen de druk van de hoge waterstanden op de Zeeschelde, zeker bij springtij.
Een plan dat al zeker niet past in de grote SIGMA-plannen die Vlaanderen bij extreme weersomstandigheden beschermen tegen de gevaarlijke hoge waterstanden op de Schelde en haar zijrivieren.
En een grote maatschappelijke kost die niet te verantwoorden valt vermits de weinige eventuele pleziervaart de Oude Dender langs de Dender in het westen kan opvaren, daar wordt momenteel een kleine sluis gebouwd ter hoogte van de aansluiting van de Dender.
Maar tot een volledige heropening van de Denderloop in Dendermonde zal het allicht nooit meer komen.
Het volledig traject met monding in de Zeeschelde open leggen vereist immers op het einde van de historische Denderloop een grote en dure sluis om de stad te beschermen tegen de druk van de hoge waterstanden op de Zeeschelde, zeker bij springtij.
Een plan dat al zeker niet past in de grote SIGMA-plannen die Vlaanderen bij extreme weersomstandigheden beschermen tegen de gevaarlijke hoge waterstanden op de Schelde en haar zijrivieren.
En een grote maatschappelijke kost die niet te verantwoorden valt vermits de weinige eventuele pleziervaart de Oude Dender langs de Dender in het westen kan opvaren, daar wordt momenteel een kleine sluis gebouwd ter hoogte van de aansluiting van de Dender.
Bron:
Wikipedia
Inventaris Onroerend Erfgoed
Wikipedia
Inventaris Onroerend Erfgoed
🚣 PEDDEL-INFO
- De Dender is ook geschikt voor minder ervaren zachte waterrecreant omwille van de lage betonnen boordsteen, die maakt dat je overal makkelijke het water op of uit kan.Wel is het een gekanaliseerde rivier, wat maakt dat je aan de sluizen moet overdragen. Sinds kort zijn er voor en voorbij de sluizen hiertoe trappen gemaakt, maar die kunnen verradelijk glad zijn en zijn over het algemeen redelijk steil.
- Aan de sluizen in Wallonië zijn er 0 voorzieningen voor de zachte waterrecreant.
0!
Triest...
Nochtans weet de lokale overheid dat die er zijn, want er zijn wel verbodsborden voor peddelaars voorzien aan de monding van de Mark in de Dender in Deux-Acren.
Misschien komen deze voorzieningen er in de toekomst nog wel, maar tot nader order blijft het flink klauteren. Bovendien kan je aan de stroomopwaartse kant van de sluizen er meestal gewoon niet uit omdat de oevers kaarsrecht én te hoog zijn. Voorzie dus zeker -als kan- een kanokarretje en de tijd om over te dragen vermits je al van een flink eind stroomafwaarts van de sluizen uit het water moet.
Il n'y a pas d'installations aux écluses en Wallonie pour transférer votre kayak. 0 ! C'est triste... 😢 👎 Cependant, les autorités locales savent qu'il y en a, car il y a des panneaux d'interdiction de kayak à l'embouchure de la Marque dans la Dendre à Deux-Acren. |
Peddelafstanden:
- Sluis Dendermonde - Afsnijding Oude Dender: 2km 300m
- Sluis Dendermonde - Spoorwegbrug Oudegem: 3km 300m
- Sluis Dendermonde - Sluis Denderbelle: 5km 250m
- Sluis Dendermonde - Brug te Gijzegem: 7km 600m
- Sluis Dendermonde - Nieuwbrug Aalst: 12km 350m
- Sluis Dendermonde - Brug Vaartstraat Aalst: 13km
- Brug Vaartstraat Aalst - Brug Erembodegem: 2km 670m
- Brug Vaartstraat Aalst - Brug E40: 4km
- Brug Vaartstraat Aalst - Brug Tragel Denderleeuw: 6km 450m
- Brug Vaartstraat Aalst - Brug Begijnenmeers Denderleeuw: 7km 555m
- Brug Vaartstraat Aalst - Sluis Denderleeuw: 9km 200m
- Sluis Denderleeuw - Brug Oude Kaai Ninove: 6km 600m
- Sluis Denderleeuw - Jachthaventje Ninove: 7km 800m
- Jachthaventje Ninove - Brug Sasweg Geraardsbergen: 14km 250m
- Brug Sasweg Geraardsbergen - Sluis Overboelare: 200m
- Brug Sasweg Geraardsbergen - Brug Guilleminlaan: 700m
- Brug Sasweg Geraardsbergen - Spoorwegbrug Overboelare: 1km 400m
- Brug Sasweg Geraardsbergen - Monding rivier Mark: 5km
- Brug Sasweg Geraardsbergen - Sluis Deux-Acren: 5km 900m
- Brug Sasweg Geraardsbergen - Rue de Pont Deux-Acren: 6km 800m
- Brug Sasweg Geraardsbergen - Spoorwegbrug Deux-Acren - Lessines: 7km 700m
- Brug Sasweg Geraardsbergen - Brug Route Industrielle: 8km
- Brug Sasweg Geraardsbergen - Sluis Lessines: 9km 250m
Oude Dender (Dendermonde)
- Afdamming Scouteplein: 0m
- Sluisdeur Sas: 1km 300m
- Brug Ridderstraat: 1km 700m
- Brug Stadhuis: 1km 750m
- Afdamming Veerstraat: 2km
✔️ BEVAREN
Op de Dender heb ik al vaak gepeddeld.
Heb jij hier in of eerder ook al gevaren met kajak,kano of sup?
En merk je dat er informatie ontbreekt of geactualiseerd moet worden?
Mail je mij dan wat extra en/of geactualiseerde informatie over het peddelen op de Dender?
Bedankt!
📷 FOTO'S
Diverse beelden van de Dender in stroomafwaartse volgorde...
🎞️ OUDE FOTO'S
🅿️ PRAKTISCH
Langs de Dender zijn er vele gratis parkeerplaatsen te vinden.
Bv.aan de sluis van Iddergem heb je gratis plaatsen voor de wagen(s).
Dit is een zeer geschikte plaats om de Dender stroomopwaarts of stroomafwaarts te volgen.
Bv.aan de sluis van Iddergem heb je gratis plaatsen voor de wagen(s).
Dit is een zeer geschikte plaats om de Dender stroomopwaarts of stroomafwaarts te volgen.
Aan het sluisje van Iddergem (tussen Denderleeuw en Liederkerke) kan je makkelijk het water op.
Het station is slechts 800meter (dus een 10 minuten) wandelen hiervandaan.
Verder heb je ook in Ninove een treinstation.
Vandaar is het wel 2 kilometer wandelen (of een klein half uurtje) naar de vlottende steigers van het nieuwe jachthaventje aan het park. Normaal kan je hier het water op.
Ook in Geraardsbergen is er een uitstekende steiger, die vrij toegankelijk is.
Het station is slechts 800meter (dus een 10 minuten) wandelen hiervandaan.
Verder heb je ook in Ninove een treinstation.
Vandaar is het wel 2 kilometer wandelen (of een klein half uurtje) naar de vlottende steigers van het nieuwe jachthaventje aan het park. Normaal kan je hier het water op.
Ook in Geraardsbergen is er een uitstekende steiger, die vrij toegankelijk is.
❗️GEVAAR - PROBLEMEN op de DENDER ❓
- Opgelet dat je niet naar de stuw naast de sluis toe drijft, daar wil én kan je niet af met je kano, kajak of SUP!!
- Als het overvloedig regent, kan het debiet oplopen tot 100 m3/s en wordt de Dender de snelststromende rivier van Vlaanderen. Op zulke momenten is scheepvaart verboden. Dit fenomeen noemt men ‘vloedregime’.
Iets gevaarlijks of abnormaals opgemerkt op de Dender?
Gebruik de link hieronder en vul daarop in het mailtje alles met een icoontje nauwkeurig aan, om dit probleem te mailen naar de Vlaamse Waterweg...
Nog een tip, gebruik deze weblink om in je mailtje eenvoudig de exacte locatie mee te geven.
Klik op die website het juiste vakje aan, waar het probleem zich bevindt, en mail dan deze volledig nieuwe weblink via onderstaand sjabloon.
Gebruik de link hieronder en vul daarop in het mailtje alles met een icoontje nauwkeurig aan, om dit probleem te mailen naar de Vlaamse Waterweg...
Nog een tip, gebruik deze weblink om in je mailtje eenvoudig de exacte locatie mee te geven.
Klik op die website het juiste vakje aan, waar het probleem zich bevindt, en mail dan deze volledig nieuwe weblink via onderstaand sjabloon.
Binnen deze organisatie worden deze meldingen steeds onderzocht en indien mogelijk verholpen of ter plaatse gesignaleerd zodat alle gebruikers de waterweg veilig kunnen gebruiken.
BEDANKT! 💐
BEDANKT! 💐
👨💻 LINKS
- Peddelen op de Dender tussen Ath en Lessines door Pascale B op Supandsee
Toon/verberg alle 360° graden foto's ...
Lees de disclaimer!
Contacteer me alsjeblieft als je mijn foto's wenst te gebruiken. Please contact me for using my pictures. |